تحلیل فضایی پیوندهای روستا- شهری بر اساس عملکرد حوزه نفوذ خدماتی مراکز شهری (مطالعه موردی: شهرستان کوهدشت)

نویسندگان

  • احمد رومیانی دانشجوی دکترای جغرافیا و آمایش کیفیت مناطق روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
  • خیرالنسا منصوری کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
چکیده مقاله:

         مطالعه و بررسی روابطه شهر و روستا از مهم‌ترین مباحث در برنامه‌ریزی‌های فضایی و منطقه‌ای می‌باشد. زیرا جریان‌های روستا- شهری نشان دهنده پیوندهای روستا- شهری در عرصه فضایی بوده و گویای الگوهای رفتاری شهروندان در تأمین نیازها می‌باشد. بر این اساس، هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه و پیوندهای روستایی- شهری بر اساس عملکرد جریان‌های حوزه نفوذ در شهرستان کوهدشت می‌باشد. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی - تحلیلی و برای گرده آوری داده‌ها از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری کل جمعیت شهرستان کوهدشت که معادل با 218921 نفر در نظر گرفته است، که 322 پرسشنامه به صورتی تصادفی بین مردم شهرستان توزیع گردیده است. جهت تحلیل و تحلیل داده‌ها از آمارهای توصیفی، مدل ویکور و نرم افزار GIS بهره گرفته شده است، به طوری‌که از مدل ویکور برای توسعه‌یافتگی دهستان‌ها و نرم افزار GIS در ترسیم جریانات حوزه نفوذ استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که در شهر کوهدشت با توجه به وجود بازارهای عمده‌فروشی و خرده‌فروشی، بانک‌ها و مؤسسات مالی، ادارات مختلف، وجود مراکز دانشگاهی و امکانات آموزشی و مراکز درمانی عمومی و تخصصی، سهم عمده‌ای در تأمین خدمات به نقاط روستایی در سطح شهرستان دارد. بطوری‌که حدود 58 درصد پاسخگویان اظهار داشته‌اند که برای دریافت این خدمات به کوهدشت بصورت روزانه، هفتگی و یا ماهانه مراجعه می‌کنند و جریاناتی قوی بین نقاط روستایی و نقاط شهری کوهدشت وجود دارد. در سلسله مراتب شبکه‌ای سطح اول، همه شهرها و مراکز دهستان در دریافت خدمات تابع کانون شهری کوهدشت می‌باشند. همچنین یافته‌های مدل ویکور نشان داد که دهستان کوهدشت شمالی با جنوبی هر کدام با میزان  18/0 و 29/0 و دهستانهای خسروآباد و زیرتنگ با میزان 97/0 و 93/0 به ترتیب کمترین و بیشترین رتبه توسعه یافتگی را در محدوده مورد مطالعه به لحاظ برخورداری از امکانات و خدمات توسعه‌ای دارا می‌باشند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پیوندهای روستا- شهری، مبنای توسعۀ ناحیه‌‌‌‌ای موردپژوهی: شهرستان اهواز

پیوندهای روستا - شهری می‌توانند تاثیر بسیار زیادی بر توسعه ناحیه‌ای داشته باشند، کما این که از شهر به مثابه موتور توسعه ناحیه‌ای یاد شده است. این پیوندها می‌تواند نقش مثبت و زایا یا منفی و انگلی بر حوزه یا ناحیه خویش بر جای بگذارند و از منطقه‌ای به منطقه دیگر و از شهری به شهر دیگر متفاوت باشند. از این رو شناخت منطقی این آثار می‌تواند در برنامه ریزی ناحیه‌ای مؤثر واقع شود. مسئله‌ای که شاکله پژوه...

متن کامل

تحلیل فضایی سرمایه اجتماعی سکونتگاه های شهری و روستایی(مطالعه موردی شهرستان کوهدشت)

در چند دهه گذشته سرمایه اجتماعی به منزلهیکی از عوامل تأثیر گذار بر توسعه اقتصادی – اجتماعی و موفقیت افراد در دستیابی به اهداف توسعه، مورد توجه اندیشمندان و صاحب نظران رشته های مختلف قرار گرفته است. به سبب تفاوت شهر و روستا از نظر ساختارهای فرهنگی – اجتماعی، سرمایه اجتماعی متفاوتی در این دو عرصه شکل گرفته است. از این رو تحلیل فضایی تفاوت سرمایه اجتماعی در بین سکونتگا ه های شهری و روستایی در چارچ...

متن کامل

تحلیل کالبدی– فضایی نواحی شهری بر اساس شاخص‌های رشد هوشمند شهری (مطالعه موردی: شهر بابل)

      امروزه شهرهای بسیاری در سطح جهان وجود دارند که در اثر رشد پراکنده، منابع طبیعی و فضاهای باز و سبز خود را مورد بهره‌برداری نادرست قرار داده‌اند. یکی از راه های مقابله با چنین رشد نابسامانی در دنیا، بهره‌گیری از الگوی « رشد هوشمند» در تهیه طرح های توسعه شهر است. در این راستا، در تحقیق پیش رو به تحلیل کالبدی- فضایی شاخص‌های رشد هوشمند شهری در نواحی شهر بابل و عوامل موثر بر آن از طریق 8 شاخص ...

متن کامل

رتبه بندی فضایی بر اساس میزان بهره مندی از تسهیلات بانکی (مطالعه موردی: مراکز شهری ایلام)

امروزه یکی از ملزومات توسعه پایدار شهری، برنامه ریزی جهت کنترل توسعه فضایی متعارف شهرها میباشد. ازعوامل موثر در توسعه کالبدی مراکز شهری توسعه شعبات بانکی وارائه خدمات مالی وتسهیلات بانکی در بخشهای مختلف خدماتی، صنعتی، مسکن، امورزیربنایی و... میباشد. بابررسی اثرخدمات بانکی و نقش آن در توسعه فضایی مراکز شهری و شناسایی عوامل موثر (مثبت ومنفی) میتوان برای آینده مراکز شهری برنامه ریزی دقیق تر وعلمی ...

متن کامل

تحلیل مهاجرت های روستا– شهری وپیامدهای آن بر ناپایداری شهری، مطالعه موردی: شهربیرجند

هدف پژوهش حاضر، شناخت ماهیت، نوع و سهم هر یک از عوامل مهاجرت (دافعه، جاذبه، تبعی و شخصی) در مهاجرت از روستا به شهر و پیامدهای آن بر ناپایداری شهر بیرجند بوده است. نوع پژوهش کاربردی با ماهیت توصیفی- تحلیلی که با استفاده از پیمایش انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل تمام خانوارهای مهاجر روستایی ساکن در شهر بیرجند بود که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 329 خانوار تعیین گردید. نمون...

متن کامل

تحلیل ارتباط زیست پذیری روستاهای پیرامون شهری با برخورداری خدماتی (مطالعه موردی: شهرستان ورامین)

روستاهای پیرامون شهری در زمره سکونتگاه‌هایی قرار دارند که همزمان صحنه شکل گیری، رشد و تداوم فرصت‌ها و تهدیدهایی هستند که کیفیت زیست و نحوه تامین نیازهای ساکنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. زیست‌پذیری، یک مفهوم کلی است که با تعدادی از مفاهیم و اصطلاحات دیگر مانند پایداری، کیفیت زندگی و کیفیت مکان و اجتماع‌های سالم در ارتباط است. سکونتگاه زیست پذیر را به عنوان مکان مناسب برای کار و زندگی تعریف نموده...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 25

صفحات  129- 142

تاریخ انتشار 2017-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023